Karakoyunlular (Baraniler),Oğuz boyundadır.Bu boylardan bir kısmı Moğol istilası esnasında Mavera-ünnehir ve Horasan taraflarından batıya sürüldüğü zaman bunların içerisinden Akkoyunlu ve Karakoyunlu Aşiretleri İlhanlılar zamanında ve Argun Han devrinde Türkistan’da göçüp, Fırat ve Dicle Nehirlerinin yukarı vadilerine yerleşmişlerdir.
Karakoyunlu Beylerinden Bayram Hoca Moğolların zaafından faydalanarak Karakoyunluları siyasi sahneye çıkarmış Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun uç bölgelerinde Türkmen hakimiyetini kurmuştur.Böylece Çemişgezek yöresi de Karakoyunlu hakimiyetine girmiş, ancak Karakoyunlu Akkoyunlu mücadeleleri içerisinde zaman zaman Karakoyunlu zaman zaman da Akkoyunlu hakimiyetine girmiştir.
Bu mücadeleler sonunda Kara Yölük Osman bey o devrin en dikkate şayan simalarından biri olup Akkoyunlu Devleti’nin kurucusu olmuştur.Kuvvetli şahsiyeti ile Erzincan’dan Urfa’ya kadar uzanan bölgede hakimiyet sağlamıştır.Kara Yölük Osman Bey aynı samanda Karak oyunlu Devletinin süratle gelişmesine karşı kuvvetli bir engel teşkil etmiştir.
Akkoyunlu-Karakoyunlu mücadelelerinin sürdüğü bu dönemlerde Çemişgezek yöresi Çemişgezek Beylerinin idaresi altında bulunuyordu.Bu sebeple hem Erzincan, Erzurum ve Tunveli yöresindeki Karakoyunlulara, hem de Diyarbakır yöresinde yerleşmiş bulunan Akkoyunlulara karşı direnmek zorunda kalmıştır.
Timur’un Anadolu’dan çekilmesinden sonra Doğu Anadolu’da hakimiyeti ele geçiren Akkoyunlular bu hakimiyetlerini 1462 yılına kadar sürdürmüşlerdir.Kara Yölük Osman Bey, Timur ile iyi geçinmiştir.Timur, tarafından Malatya ve Diyarbakır taraflarının idaresi ile görevlendirilen Kara Yölük Osman Bey Erzincan, Harput, Çemişgezek ve Mardin taraflarını elde ederek buralarda güçlü bir devlet kurmuştur.
Kara Yölük Osman Bey devrinde Akkoyunlu-Kara koyunlu mücadelesi iyice yoğunlaşmıştır.Kara Yölük Osman Bey, Çemişgezek’i ele geçirdiği sırada buranın hakimi Şeyh Hasan idi.Şeyh Hasan , Kara Yölük Osman tarafından kovulunca Karakoyunlu hükümdarı İskender Bey’e sığınmıştır.Kara Yölük Osman Bey ile İskender Bey arasında 1435 yılında Erzurum yakınlarında yapılan savaşta Kara Yölük Osman Bey mağlup edilerek öldürülmüştür.
Karakoyunlular Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan tarafından ortadan kaldırılmış, Uzun Hasan da Otlukbeli savaşı’nda Osmanlılara yenilince Çemişgezek yöresindeki Akkoyunlu hakimiyetleri sona ermiş oldu.
Karakoyunlu ve Akkoyunlu hakimiyeti zamanında günümüze kadar kalan en önemli izler ilçenin Sakyol ve Kıraçlar Köyü arasındaki sahada ve Oğuzlar Köyü civarındaki sahada ve Oğuzlar Köyü civarındaki mezarlıklarda bulunan “Koç Motifli Mezar Taşları”dır. Keban Baraj Gölünün oluşmasından önce bu mezarlıklarda bulunan Koç Heykelleri Elazığ ve Harput Müzelerine taşınarak koruma altına alınmıştır.
SAFEVİ DEVLETİ'NDE ÇEMİŞGEZEK
Çemişgezek beylerinden Hacı Rüstem Beyliğinin başına geçtikten kısa bir müddet sonra İran’da Şah İsmail ortaya çıktı.
Şah İsmail, Çemişgezek ve çevresini ele geçirmesi için Kızılbaş Beylerinden Nur Ali Halife’yi gönderdi.Hacı Rüstem Bey, Çemişgezek ve çevresini savaşmadan Nur Ali Halife’ye teslim etti.Kendisi de Şah İsmail’in yanına gitti.Şah İsmail, Hacı Rüstem Bey’in bu davranışına karşılık onu ödüllendirerek Irak’a bağlı bazı bölgelere yönetici tayin etti.
Şah İsmail adına Çemişgezek’i idare eden Nur Ali Halife doğru yoldan saparak Çemişgezek halkına eziyet etmeye başladı. Bu gelişmeden sonra Çemişgezek halkı Tur Ali’ye karşı ayaklandı.Bu arada Irakta bulunan Hası Rüstem Bey’e haber göndererek ayaklanmanın başına geçmesini istediler. Hacı Rüstem Çemişgezek’e geleceği yerde Şah İsmail ile birlikte Osmanlılara karşı savaşmaya gitti.
Şah İsmail’in kuvvetleri Çaldıran’da Osmanlılara mağlup olunca Yavuz Sultan Selim Hacı Rüstem ve 40 adamını idam ettirdi.Bu arada Çemişgezekteki isyan devam etmekte idi.Hacı Rüstem Bey’in sülalesinden hayatta kalan Pir Hüseyin Bey Yavuz sultan Selim’in huzuruna çıkarak Çemişgezek’teki isyanı bastırmak istediğini bildirdi. Bunun üzerine Yavuz Sultan Selim Pir Hüseyin Bey’i Çemişgezek Bey’i olarak atadı.Bu arada Maraş Beylerbeyi Bıyıklı Mehmet Paşa’yı da Çemişgezek üzerine gönderdi.
Pir Hüseyin Bey, Bıyıklı Mehmet Paşa’dan erken davranarak bölgede ki aşiret kuvvetlerini topladı ve Nur Ali’ye saldırdı.Nur Ali kuvvetleri bozguna uğradılar.Yakalanan Nur Ali Halife idam edildi.Böylece Çemişgezek ve çevresi Osmanlı Devleti’nin hakimiyetine girdi.
